W trosce o mleczny uśmiech dziecka
Dziecięcy uśmiech potrafi rozgonić smutki, wywołuje radość i często wzruszenie. Dobrze byłoby jeszcze, gdyby dziecko w uśmiechu pokazywało zdrowe zęby. A niestety, próchnica coraz częściej pojawia się u maluchów i uczniów.
Próchnica, czyli po prostu psucie się zębów, jest zakaźną chorobą wywołaną działaniem w ustach bakterii Streptococcus mutans. Spowodowana jest nadmierną konsumpcją węglowodanów, w wyniku czego bakteria ta namnaża się i utrzymuje na powierzchni zębów (na płytce nazębnej). Korzysta ona z cukrów w pożywieniu umożliwiając przez to proces fermentacji, który z kolei pozwala na wytworzenie kwasu mlekowego. Kwas ten wpływa na obniżenie odczynu pH płytki nazębnej i powoduje demineralizację szkliwa (twardej warstwy zewnętrznej zębów). Ubytki powstają, gdy demineralizacja przebiega szybciej od remineralizacji. Na proces próchniczy mają wpływ różne czynniki, takie jak: warunki osobnicze (genetyka, higiena jamy ustnej i zębów), ślina (zawiera ona czynniki ochronne i ogranicza destrukcyjne działanie kwasów), czynnik czasu (częstotliwość konsumpcji węglowodanów, czas trwania oraz utrzymywania się w ustach) i oczywiście, pożywienie.
Ale jak zabronić dziecku deseru? Okazuje się, że nie musimy rezygnować z tego dania, o ile zrobimy to mądrze. Deserem po posiłkach mogą być produkty mleczne, które są rekomendowane zwłaszcza dzieciom w wieku szkolnym. Pomoże to w walce z próchnicą.
Dowodem na to mogą być chociażby badania przeprowadzone w Indiach. Polegały one na porównaniu wpływu różnego rodzaju produktów mlecznych (mleka, serów i jogurtów) na zawartość wapnia i fosforu oraz na odczyn pH płytki nazębnej u 68 uczniów w wieku od 17 do 20 lat mających bądź nie mających próchnicy. Wynik badania dowodzi, że fermentowane mleko (nie słodzone) oraz sery nie są próchnicotwórcze oraz że produkty te przeciwdziałają procesowi próchniczemu. Fermentowane mleko zwiększa (choć w mniejszym stopniu, niż sery) ilość wapnia i fosforu w płytce nazębnej, jak również pH płytki nazębnej.
Jedną z rozwiniętych przez autorów badania hipotez tłumaczących takie działanie jest zwartość wapnia i fosforu w jogurcie oraz stężenie CPP (fosfopeptyd kazeiny powstały w wyniku proteolitycznej aktywności zawartych w jogurcie bakterii). Duży jest również bezpośredni wpływ bakterii probiotycznych znajdujących się w jogurcie.[1] Okazuje się, że bakterie znajdujące się w jogurcie i innych produktach fermentowanego mleka (Lactobacillus rhamnosus GG) mogą wpłynąć na obniżenie stężenia próchnicotwórczych bakterii w jamie ustnej (zwłaszcza streptococci i lactobacilli) zapewniając większe zróżnicowanie biofilmu bakteryjnego na zębach. Autorzy zatem zalecają młodym ludziom w Indiach zastąpienie deseru produktami mlecznymi. Biorąc pod uwagę zdrowie publiczne – w szczególnym kontekście kraju rozwijającego się, jak Indie – rekomendowany jest jogurt.
Walor estetyczny uśmiechu jest bardzo ważny, ale jak wiadomo, to nie wszystko. Zęby nazywane są bramą do zdrowia całego ciała i ich stan ma wpływ na cały organizm. Troskliwi rodzice chcieliby, aby ich pociechy nie tylko pięknie się uśmiechały, ale były przede wszystkim zdrowe. Możemy zrobić w tym kierunku pierwszy krok i na drugie śniadanie, zamiast batonika, spakować dziecku do szkoły pyszny jogurt. Nasz uczeń odwdzięczy się pięknym uśmiechem.
Na stronie kampanii www.kochammleko.pl trwa rekrutacja do mlecznego programu. Jeżeli jeszcze nie macie kota na punkcie mleka? Rejestracja szkoły jest bardzo prosta! Aby przystąpić do programu, wystarczy wejść na stronę i wypełnić deklarację. Udział w projekcie jest całkowicie bezpłatny, jednak ilość materiałów ograniczona.
Kampania jest realizowana przez Polską Izbę Mleka oraz Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka. Akcja trwa do końca 2016 roku i jest sfinansowana ze środków Funduszu Promocji Mleka.
Szczegółowe informacje na temat realizacji programu znajdują się na stronie www.kochammleko.pl
[1] Twetman S., Keller M.K. – Probiotics for Caries Prevention and Control [Probiotyki w Zapobieganiu i Kontroli Próchicy] – Adv Dent Res 2012; 24(2): 98-102.
